Gelişim Çağındaki Çocuklarda Sosyal ve Bilişsel Gelişim

         Gelişim çağındaki çocuklarda ebeveyn tutumu çok önemlidir. Ebeveyn ile geçirilen kaliteli zaman çocukların gelişimine büyük oranda katkı sağlamasının yanı sıra birlikte etkinliklere katılmak da kalıcı anıların birikmesi için oldukça önemlidir.

            Özellikle akranları ve akranlarının aileleri ile etkinliklerde kurallar çerçevesinde çocukların kendi becerisini sergilemesine izin vermeliyiz. Başarı ya da başarısızlık diye sonuçlanmayan oyunlar ile denemeyi teşvik ederken çocukların girişkenlik becerilerini geliştirmek ve kendini ifade etmesini sağlamak için oyun ve kuralları belirlemeleri için onları teşvik edin. Okul ortamında, sosyal ortamda, spor ortamında ve ileriki yaşlarında iş hayatında ona başarı sağlayacak en önemli beceri kazanımı olacaktır.

Çocukların fikirlerini dile getirmeye teşvik ederken evde hayal kırıklığıyla hiç tanıştırmadığınız, empati yapması için yönlendirmediğimiz, hatalarını görmezden geldiğimiz, yaşı çok küçük deyip sorumluluk vermediğimiz, sınır çizmediğimiz biricik evlatlarımız sosyal hayata ilk adımı attıklarında çok zorlanabilirler.

Elbetteki çocuklarımızı koruyacağız ve kollayacağız fakat bir yere kadar ve belli sınırlar içinde. Yoksa üzülmesin zorlanmasın diye titreyerek gözlerin içine baktığımız çocuklarımız ilk sosyal ortamda çok büyük sorunlar yaşayabilir, çok üzülebilirler. Özünde hayat sizin onlara sunduğunuz kadar kolay olmayacak. Küçük olmalarına rağmen birçok şeyi başaracaklarına inanın ve onlara güvenin.

            Araştırmalarda erken yaşta sporla tanışan çocukların sosyal, bilişsel, fiziksel gelişimlerinin akranlarına göre daha önde olduğu görülmüştür. Empati duygusu gelişmiş, kendi başına birçok şeyi başaracağına inanmaları, yarış ortamından uzak, yeniden denemeyi öğrenen, azimli nesiller yetiştirmek, girişimci olmalarını sağlamak ve zorluklarla baş edebilmeyi öğrenmeleri, grup iletişimine açık, birlikte plan yapmayı, heyecanı birlikte yaşamayı öğrenmeleri, arkadaşını tebrik etmeyi öğrenmeleri için onlar spor yaparken müdahil olmamak çocuklarınıza duyduğunuz güven ile saygının belirtisidir.

            Her ebeveyn çocuğunun gelişimini görmek için yaşadığı sürece şahitlik etmekten hoşlansa da çocuklarda yaratılan duygunun aileleri olmadan ve onlardan onay almadan bir şeyleri başaramayacakları duygusu olabileceği gözden kaçırılmamalıdır. Çocuklara fırsat tanınmalı ve eğitmenlerle doğru iletişim kurarak geri bildirimler alınmalıdır. Çocukların spor ortamında yaptıkları ile ilgili eleştiri ya da yönlendirme yapılmamasına özen gösterilmelidir. Onlara gurur duyduğunuzu ifade ederken güven vermeniz en kıymetli olanıdır.

Aksi durumda birçok ortamda, okulda, spor yaşamında ya da grup içerisinde bu kadar özenli davrandığımız çocuklar sizin düşünmediğiniz ve olmasını istemediğiniz sorunlu çocuklar olabilirler. Çocuklarda ortama göre hareket edebilme duygusu erken yaşta geliştiğinden dolayı sizin yanınızdayken farklı spor, okul ve sosyal ortamda farklılıklar gösterebilir.

Katıldıkları her ortamın kendine özgü kuralları olduğunu öğrenmesi için kurallarla önce aile ortamında tanışmalı. Her çocuğun yaşına ve gelişimine uygun sorumluluklar verilmelidir. Hata yaptığında uygun ve tutarlı şekilde davranmalı, yaptıkları hataya karşılık sonucuna katlanmayı öğrenmelidirler.

Her çocuk okula, spora ya da çeşitli etkinliklere gerçek beklentilerle gitmeli, onları bir şeye yönlendirmek için gerçekçilikten uzak teşvik edici konuşmalardan uzak durulmalıdır.  Olduğu ortamda kurallara uymayı, her yerin kendine özgü kuralları olduğunu ve ona göre davranmayı öğrenirken arkadaşlarına saygı duymayı benimsemelidir.

Davut GÜNGÖR